W związku ze wznowieniem w tym tygodniu negocjacji w Międzynarodowej Organizacji Dna Morskiego (ISA) dotyczących przyjęcia zasad i regulacji dotyczących komercyjnego wydobycia głębinowego na wodach międzynarodowych, kraje afrykańskie mają do odegrania niezwykle ważną rolę w przyszłości tej branży i zdrowiu naszych oceanów.
ISA, jako instytucja powiązana z ONZ, została założona w latach 90. XX wieku, aby zapewnić, że kraje rozwijające się odniosą korzyści finansowe z górnictwa głębinowego, gdy/jeśli się ono rozpocznie, zapewniając równość w korzyściach płynących z globalnych dóbr wspólnych. W miarę postępu tej debaty Afryka znajduje się w kluczowym momencie, w którym jej decyzje mogą mieć głęboki wpływ na trajektorię tej branży i zachowanie ekosystemów morskich.
Rzecznicy przemysłu twierdzą, że można zarobić miliony dolarów na minerałach znajdujących się w głębinach morskich. A dzięki jeszcze nieustalonym mechanizmom finansowym i licencyjnym w ISA kraje afrykańskie mogłyby czerpać ogromne korzyści finansowe i ekonomiczne.
Ale nasze badaniaw którym przeanalizowano całkowity koszt netto wydobycia głębinowego dla szerokiego grona interesariuszy, w tym firm górniczych, inwestorów, krajów o niskich dochodach, państw sponsorujących i narodów zajmujących się wydobyciem lądowym, ujawniono złożoną sieć ryzyk i korzyści.
Coraz więcej dowodów naukowych sugeruje, że górnictwo miałoby niszczycielski wpływ na delikatne siedliska dna morskiego. Pojedyncza operacja górnicza mogłaby spowodować uwolnienie ogromnych pióropuszy osadów, znacząco wpływając na przenikanie światła i natlenienie wody, a jednocześnie rozpraszając toksyny i radioaktywność. Cena nieodwracalnych szkód ekologicznych może być oszałamiająca, szacuje się, że potencjalnie przekroczy cały globalny budżet obronny wynoszący około 2 biliony dolarów.
A podczas gdy prywatne firmy (i kraje sponsorujące ich działalność górniczą) mogą czerpać krótkoterminowe zyski z przedsiębiorstwa, zbliżające się ryzyka związane z modelem biznesowym, groźby sporów sądowych i wyzwania technologiczne budzą poważne wątpliwości co do długoterminowych korzyści ekonomicznych. W miarę pojawiania się nowych danych musimy uwzględnić w naszych kalkulacjach koszty potencjalnie nieodwracalnych szkód wyrządzanych przez górnictwo, zwłaszcza że ludzkość stoi w obliczu potrójnego kryzysu planetarnego: zmiany klimatu, utraty różnorodności biologicznej i zanieczyszczenia.
Co więcej, nowe technologie, procesy efektywnego wykorzystania zasobów, modele gospodarki o obiegu zamkniętym i odpowiedzialne praktyki górnicze mogą znacznie zmniejszyć lub ostatecznie wyeliminować potrzebę górnictwa głębinowego. Odkryliśmy, że już sprawdzona technologia i środki mogą obniżyć popyt na wyżej wymienione minerały o około 58 procent.
Krajobraz dodatkowo komplikują możliwe konflikty z krajami górniczymi opartymi na lądzie, gdzie nagły wzrost podaży mógłby obniżyć ceny rynkowe i zniweczyć zyski. Takie implikacje wymagają mechanizmu sprawiedliwych odszkodowań, podkreślając szerszą odpowiedzialność organów regulacyjnych, takich jak ISA, w zapewnianiu uczciwości i zrównoważonego rozwoju.
W świetle rosnących obaw o potencjalny wpływ górnictwa na delikatne ekosystemy głębinowe i prawdziwe koszty operacji, międzynarodowy ruch, wspierany przez wiele krajów o wysokich i niskich dochodach – takich jak Fidżi, Meksyk, Palau, Kanada, Brazylia i Szwecja, między innymi – organizacje ochrony środowiska, podmioty finansowe i liderów biznesu, wzywa do natychmiastowego moratorium lub wstrzymania działań zapobiegawczych w górnictwie głębinowym, dopóki kompleksowe badania naukowe nie będą mogły dokładnie ocenić wpływu tej działalności na środowisko i ryzyka dla ekosystemów głębinowych i szerszego oceanu. Niestety, jak dotąd żadne państwo afrykańskie nie popiera moratorium ani wstrzymania działań zapobiegawczych.
Dla Afryki implikacje górnictwa głębinowego są głębokie. Kraje muszą rozważyć wątpliwe krótkoterminowe korzyści ekonomiczne w porównaniu z potencjalnymi długoterminowymi szkodami ekologicznymi. Ostatecznie minerały spoczywające na międzynarodowym dnie morskim należą do całej ludzkości jako wspólne dziedzictwo ludzkości i rodzą fundamentalne pytania o naszą odpowiedzialność etyczną. Cena dla naszej planety i jej ekosystemów może znacznie przewyższyć krótkoterminowe korzyści ekonomiczne, zmuszając nas do ochrony delikatnej równowagi naszych oceanów i przyrody.
Debata na temat górnictwa głębinowego będzie trwała, ale w miarę pojawiania się nowych danych i perspektyw kraje afrykańskie muszą zabrać głos w tej krytycznej kwestii. Czas ucieka, a decyzje, które podejmiemy dzisiaj, będą miały głęboki wpływ na przyszłość naszej planety i dobrobyt przyszłych pokoleń.
Poglądy wyrażone w tym artykule są poglądami autora i niekoniecznie odzwierciedlają stanowisko redakcyjne stacji Al Jazeera.
