Czy kiedykolwiek iluzja optyczna sprawiła, że zobaczyłeś kolory, których w rzeczywistości nie było? A może zastanawiałeś się, dlaczego niesławne zdjęcie dlaczego „suknia” była postrzegana przez niektórych jako biało-złota, a przez innych jako niebiesko-czarna?
Jak to możliwe, że kolory wydają się inne, niż są w rzeczywistości?
Jak twierdzą eksperci w rozmowie z Live Science, w niektórych przypadkach odpowiedź ma związek z oświetleniem, w innych zaś zależy od naszej pamięci i tego, co robią nasze fotoreceptory.
W 2015 roku zdjęcie sukienki wywołał gorącą debatę prostym pytaniem: Jaki to kolor? „Sukienka była tak niezwykła; tak naprawdę nie mamy zbyt wielu kontrowersji dotyczących kolorów” Złapać Conwayaneurobiolog i naukowiec zajmujący się wzrokiem w National Institutes of Health w Maryland, powiedział Live Science. „Nie mamy sprzeczności co do bieli i złota, niebieskiego i czerni. Niezgodność dotyczy tego, czy te kolory mają zastosowanie do tego obrazu”.
Conway i jego zespół przeanalizował dylemat pytając 1400 uczestników, jaki ich zdaniem byłby kolor sukienki, gdyby zmieniono oświetlenie. Odkryli, że oczekiwania ludzi co do rodzaju oświetlenia sukienki miały wpływ na to, jaki kolor sukienka ich zdaniem miała. Osoby, które zakładały, że sukienka została sfotografowana w ciepłym lub żarowym świetle, myślały, że sukienka jest niebiesko-czarna (w jej rzeczywistym kolorze), podczas gdy osoby, które zakładały chłodne lub dzienne światło, widziały biel i złoto.
Wyniki pokazały, że oczekiwania ludzi co do otoczenia obiektu wpływają na ich postrzeganie kolorów.
Powiązany: Dlaczego słabo widzimy kolory w ciemności?
Pamięć może odgrywać rolę w sposobie, w jaki widzimy kolor. Kiedy oglądamy znajomy obiekt, nasz mózg przypisuje mu oczekiwany odcień lub nawet wzmacnia jego kolor.
W roku 2024 badaniebadacze poprosili uczestników badania o przyniesienie kolorowych przedmiotów na eksperyment. Następnie uczestników poproszono o zidentyfikowanie koloru przedmiotów przy różnym oświetleniu pomieszczenia, które sprawiłoby, że przedmioty wyglądałyby następująco:
Pomimo różnych warunków oświetleniowych uczestnicy nie mieli problemów z identyfikacją oryginalnych kolorów obiektów. Ten efekt nazywa się stałością koloru.
Ten efekt pamięci kolorów wyjaśnia również, dlaczego mamy tendencję do „widzenia” kolorów w ciemności, mimo że nie ma stymulacji świetlnej: Prawdopodobnie mózg konstruuje kolor na podstawie pamięci.
Z drugiej strony, gdy obiekt jest nieznany, mózg może przypisać kolor na podstawie tego, jak spodziewasz się, że obiekt będzie wyglądał. Poniższy obraz pociągu został stworzony przez Akiyoshiego Kitaokipsycholog z Ritsumeikan University w Japonii. Pociąg nie ma niebieskiego piksela, chociaż niektórym osobom może się tak wydawać.
W innych scenariuszach pozycjonowanie lub kontekst obiektów może sprawić, że niektóre kolory będą wydawać się bardziej intensywne, niż są w rzeczywistości. Na przykład czerwony obiekt wydaje się „bardziej czerwony” na zielonym tle niż na białym tle. Innymi słowy, sąsiednie kolory mogą zmienić sposób, w jaki postrzegamy pewne odcienie.
Zmęczone fotoreceptory
Czasami czopki, czyli kolorowe komórki fotoreceptorowe w siatkówce, które zamieniają światło na sygnały, które mózg może zinterpretować, mogą oszukać mózg i sprawić, że „zobaczy” coś, czego nie ma.
Wpatruj się w tę flagę przez 30 do 60 sekund, a następnie skieruj wzrok na białą przestrzeń. Co widzisz?
Dla większości ludzi flaga obraz resztkowylub żywy obraz zachowany po usunięciu obiektu, będzie wyglądał na czerwony i niebieski na białym tle. Dzieje się tak, ponieważ nasze fotoreceptory mogą odczuwać zmęczenie.
Powiązany: Czy koty naprawdę widzą w ciemności?
Większość ludzi ma trzy rodzaje kolorowych fotoreceptorów, czyli komórek czopkowych, które są nazywane według długości fal, które wykrywają: długie, średnie i krótkie. Komórki czopkowe „długie” i „średnie” najlepiej postrzegają światło o długościach fal żółtej i zielonej widzialnego spektrum. Tymczasem „krótki” czopek najlepiej wychwytuje światło „lawendowe” lub fioletowe, Sara Pattersonneurobiolog z University of Washington w Seattle, powiedział portalowi Live Science.
Nasze czopki działają jak mięśnie i mogą się męczyć – wyjaśnił Conway.
Na przykład, gdy patrzymy na czerwoną kartkę papieru (która ma długą długość fali), długi czopek pracuje ciężej niż reszta środkowych i krótkich czopków. Jeśli po wpatrywaniu się w czerwony papier zwrócimy się ku białej kartce papieru, środkowe i krótkie czopki zrekompensują aktywność długiego czopka i stworzą postrzegany zielony kolor. Ta iluzja koloru nazywana jest negatywny obraz resztkowylub iluzja dopełniającego koloru obiektu. W przeciwieństwie do tego oko może również zobaczyć obraz, który ma ten sam kolor, co obiekt, który już nie istnieje. Ta iluzja koloru jest również znana jako pozytywny obraz resztkowy i zwykle trwa znacznie krócej.
Ten sam efekt nie występuje na białej kartce papieru, ponieważ biel zawiera wszystkie długości fal widzialne widmo światła. Kiedy patrzymy na biały papier, wszystkie trzy rodzaje czopków są stymulowane w równym stopniu. Z czasem długie, średnie i krótkie czopki męczą się w mniej więcej tym samym stopniu.
Nadal wiele nie rozumiemy na temat tego, jak nasz mózg postrzega kolor. „Największym wyzwaniem jest zdecydowanie „gdzie” to się dzieje w mózgu” — powiedział Patterson. Nadal nie rozumiemy, jak lub które neurony odpowiadają za porównywanie aktywności czopków w siatkówce.
Aby poczynić postępy w zrozumieniu percepcji kolorów, „właściwie potrzebujemy znacznie bardziej produktywnego dialogu między różnymi gałęziami aktywności intelektualnej” — powiedział Conway. Obejmuje to sztukę, filozofię i naukę. To znacznie więcej niż tylko aspekt wizualny — powiedział.
