Blog

Annie Nova: Piszesz, że jesteś reporterem śledczym ze „szczególną sympatią do oszustów”. Dlaczego tak uważasz?

Richard Behar: Zawsze fascynowało mnie, jak działają mózgi oszustów. Jestem szczególnie zaintrygowany, może wręcz opętany oszustami, którzy kradną ludziom, którzy są im bardzo bliscy — tak jak robił to Madoff.

Pewien oszust, którego odwiedziłem w więzieniu w latach 90., zrobił coś podobnego. Do czasu aresztowania Berniego, facet ten prowadził najdłuższy znany schemat Ponziego, przez 11 lat. Osierocony i wychowywany przez ciotkę i wujka, a mimo to pochłaniał ich finansowo, a także swoich kuzynów, rodziców żony, najlepszego przyjaciela — nawet zakonnicę, którą oczarował swoją rzekomą wiarą w Boga. Ja również nie zostałem wychowany przez moich biologicznych rodziców i spędziłem dzieciństwo w domach dziecka. Nie mogłem udawać, że wyobrażam sobie robienie tego ludziom, którzy stanęli, by się mną zaopiekować, ale dla mnie jest to nieskończenie fascynujące. Może właśnie stąd bierze się ta sympatia do oszustów.

AN: Czy Madoff interesował się twoim życiem?

RB: Przez prawie dekadę związku nigdy nie zadał mi ani jednego osobistego pytania. To było oszałamiające. Czasami dawałam mu okazję, na przykład mówiąc mu, że dorastałam w miasteczku niedaleko jego rodzinnego miasta — z podobną, ale uboższą żydowską subkulturą — ale nic nie powiedział. Nie mogło go to mniej obchodzić. Zapytałam o to psychologa, a ona wysunęła teorię, że Bernie był tak złośliwym narcyzem, że nie potrafił „utrzymać mojej rzeczywistości, potrafił tylko utrzymać swoją”. Nie mogłam być dla niego trójwymiarową istotą ludzką, ponieważ jeśli potrafi to sobie wyobrazić, musiałby sobie wyobrazić nauczycielkę, która straciła emeryturę.

AN: Co było największym wyrazem skruchy, jaki u niego widziałeś z powodu tego, co zrobił?

RB: Kiedyś zapytałem, czy mógłby sobie kiedykolwiek wybaczyć samą Ponziego, a on powiedział: „Nie, nigdy”. Upierał się, że czuje wielki żal za tych, których okradł. Ale ja nigdy nie poczułem tego całkowicie. Ani jednej łzy. Zapytałem, dlaczego nie płakał podczas wyroku, a on warknął: „Oczywiście, że nie płakałem; zostałem wypłakany”.

AN: Jak według Madoffa życie w więzieniu go zmieniło?

RB: Nigdy o tym nie mówił. Kiedyś opisał siebie jako odrętwiałego. Powiedziałem: „Nie wyobrażam sobie, jak to jest”. Odpowiedział: „Nie chcesz wiedzieć, nie chcesz wiedzieć”.

W pewnym sensie myślę, że pobyt w więzieniu był dla niego wielką ulgą. Prowadzenie półwiecznego Ponziego musi być wyczerpujące. W więzieniu zazwyczaj budził się w celi około 4 rano, robił kawę w łóżku w ekspresie do kawy, a potem czytał lub słuchał NPR do śniadania. Pracował w kuchni, potem w pralni, a potem nadzorował salę komputerową więźniów.

Ta ostatnia robota rozbawiła mnie, bo powiedział mi, że ledwo potrafił włączyć komputer w swoim biurze, co powinno być dla wszystkich w firmie sygnałem ostrzegawczym, że tak naprawdę nie handluje akcjami.

AN: Piszesz, że w więzieniu chodził na terapię. Czy wiemy, jak często to było, lub jak długo to trwało? Czy wydawało się, że mu to pomaga?

RB: Nagle zakończył jedną rozmowę telefoniczną, ponieważ musiał udać się na jedno ze swoich cotygodniowych spotkań z psychologiem. Kiedy zadzwonił do mnie później, zapytałam, jak poszło. Zaśmiał się i powiedział, że było to pomocne, że była „wspaniałą kobietą” i że uważa, że ​​powinien był pójść na terapię wiele lat wcześniej. Ale nawet jeśli sesje były pomocne, powiedział, że nigdy nie znalazł odpowiedzi, których szukał, dlaczego popełnił oszustwo i dlaczego skrzywdził tak wiele osób.

AN: Malujesz naprawdę interesujący portret postaci Irvinga Picarda, 83-letniego powiernika wyznaczonego przez sąd, który spędził lata próbując odzyskać pieniądze dla inwestorów Madoffa. Czy to było jedyne zajęcie Picarda przez lata? Dlaczego uczynił to swoją misją życiową?

RB: Picard rzadko rozmawia z prasą. Rozmawiałem właśnie z Johnem Moscowem, byłym głównym prokuratorem ds. przestępstw białych kołnierzyków w biurze prokuratora okręgowego Manhattanu, który pracował nad kilkoma sprawami Madoffa dla powiernika. Powiedział: „Irving jest bardzo wiernym sługą publicznym”. Jest skupiony na swoim zadaniu jak laser. John powiedział: „Nie jest tym zachwycony, ale jest bardzo blisko”.

W mojej książce cytuję byłego prokuratora federalnego, który powiedział, że można badać tę sprawę przez 50 lat i nadal nie dojść do całej prawdy, ale Picard nie jest tym zainteresowany. To jego jedyna sprawa upadłościowa od czterech dni po aresztowaniu Berniego w 2008 r. Jest zaciekły wobec czystych zwycięzców, którzy nie zwrócą środków, ale potrafi być miękkim misiem dla tych, którzy nie mają pieniędzy, które mógłby odzyskać. Może pozwolić im spłacić je w ratach lub zabrać komuś dom, ale zostawić mu dożywotni udział w nim.

AN: Co Twoim zdaniem jest najczęściej mylone z Madoffem?

RB: Wiele osób, które straciły pieniądze, popełnia błąd, obwiniając go całkowicie, zamiast spojrzeć w lustro i zadać sobie pytanie, jak mogły narazić się na takie niebezpieczeństwo. Stałe i wysokie zyski Madoffa po prostu nie były możliwe. Mimo to wielu netto przegranych uważa, że ​​rząd jest im winien, ponieważ SEC nie złapała Berniego. Jednak zadaniem tej agencji nigdy nie była ochrona ludzi przed głupimi decyzjami inwestycyjnymi.

Wspomniałem ci, że w latach 90. pojechałem do więzienia, aby odwiedzić gościa, który miał najdłużej działającą piramidę finansową przed aresztowaniem Madoffa. Podobnie jak Bernie, ten oszust nie mógłby tego zrobić bez współudziału dużego banku. W tym przypadku — piramidy finansowej trwającej 11 lat — inwestor zwrócił się do SEC, aby poskarżyć się, że stracił pieniądze, mimo że zagwarantowano mu absurdalny zwrot w wysokości 20–25%. Oszust został aresztowany następnego dnia.

W przypadku Berniego, ani jeden inwestor przez pół wieku jego oszustwa nie skontaktował się z SEC. Byli zbyt zajęci chlapaniem się w sosie.