Premier Bangladeszu Sheikh Hasina zrezygnowała ze stanowiska i uciekła z kraju po tygodniach protestów przeciwko jej rządowi, w których zginęły setki osób.
76-letnia Hasina zrezygnowała w poniedziałek po tym, jak protesty studentów przeciwko systemowi kwotowemu na stanowiskach rządowych, które odbyły się w ubiegłym miesiącu, przerodziły się w powszechne wezwanie do jej zwolnienia – był to najgorszy kryzys polityczny, jaki dotknął ją w czasie jej 15-letnich rządów.
Gdy dziesiątki tysięcy ludzi otoczyły rządowe biura i rezydencje w stolicy Dhace, Hasina uciekła wojskowym helikopterem ze swoją siostrą. Wylądowała w New Delhi, według doniesień indyjskich mediów.
W przemówieniu do narodu dowódca armii Bangladeszu, generał Waker-Uz-Zaman, ogłosił, że krajem liczącym 170 milionów mieszkańców będzie teraz rządził rząd tymczasowy, nie podał jednak szczegółów.
Oto kilka światowych reakcji na odsunięcie Hasiny od władzy i niepokoje w kraju:
Tarique Rahman, pełniący obowiązki przewodniczącego głównej partii opozycyjnej Bangladesh Nationalist Party
Rahman, który żyje na wygnaniu w Wielkiej Brytanii, powiedział w programie X, że „rezygnacja Hasiny dowodzi siły ludu”.
„Razem odbudujmy Bangladesz jako demokratyczny i rozwinięty kraj, w którym prawa i wolności wszystkich ludzi będą chronione” – apelował.
Biuro brytyjskiego premiera
Rzecznik premiera Wielkiej Brytanii Keira Starmera w swoim oświadczeniu stwierdził, że jego biuro jest zaniepokojone przemocą i „znaczną liczbą ofiar śmiertelnych, w tym wśród uczniów, dzieci i funkcjonariuszy organów ścigania”, stwierdzając, że jest to „całkowicie niedopuszczalne”.
„Prawo do pokojowego protestu musi być chronione i nigdy nie może podlegać przemocy. Wzywamy władze do uwolnienia wszystkich pokojowych demonstrantów i zapewnienia, że oskarżeni i ścigani zostaną należycie przesłuchani” – dodał rzecznik Starmera.
Diaspora Bangladeszu w Wielkiej Brytanii
W Whitechapel, dzielnicy Londynu, w której mieszka duża społeczność Bangladeszu, wiele osób wyszło na ulice, aby świętować.
Machając flagą narodową i trąbiąc klaksonami, skandowali: „Bangladesz! Bangladesz!”
„Bangladesz uzyskał teraz swoją drugą niepodległość” – powiedział 50-letni Abu Sayem. „Właściwie uzyskaliśmy niepodległość po raz pierwszy w 1971 r., ale autokratka Sheikh Hasina rządziła krajem siłą. Odebrała nam prawa. Zabiła tysiące dzieci”.
Kierowca taksówki Ishtiaque Choudhury powiedział: „To dla nas ulga i cieszę się z dobra mojego kraju”.
Niemcy
Rzecznik niemieckiego MSZ powiedział, że „ważne jest, aby Bangladesz kontynuował swoją demokratyczną drogę” w obliczu niepokojów w kraju.
Unia Europejska
Unia Europejska zaapelowała o „uporządkowaną i pokojową” transformację Bangladeszu w kierunku rządów demokratycznych.
„UE wzywa do spokoju i powściągliwości. Niezbędne jest zapewnienie uporządkowanej i pokojowej transformacji w kierunku demokratycznie wybranego rządu, z pełnym poszanowaniem praw człowieka i zasad demokratycznych” – powiedział szef unijnej polityki zagranicznej Josep Borrell.
Senator USA
Gwałtowna reakcja PM Hasiny na uzasadnione protesty uczyniła jej dalsze rządy nie do utrzymania. Wyrażam uznanie dla odważnych protestujących i domagam się sprawiedliwości dla zabitych. Ważne jest ustanowienie zrównoważonego rządu tymczasowego, który szanuje prawa wszystkich i szybko organizuje demokratyczne wybory”, powiedział lider większości w Senacie USA Chuck Schumer w X.
Specjalny sprawozdawca ONZ
Irene Khan, specjalna sprawozdawczyni ONZ ds. wolności słowa i opinii, powiedziała, że armia, która po ucieczce Hasiny utworzyła rząd tymczasowy, ma przed sobą „bardzo trudne zadanie”.
„Wszyscy mamy nadzieję, że transformacja przebiegnie pokojowo i że wszyscy zostaną pociągnięci do odpowiedzialności za wszystkie naruszenia praw człowieka, do których doszło ostatnio, w tym za zabicie około 300 osób w ciągu ostatnich trzech tygodni” – powiedział Khan w wywiadzie dla Al-Dżaziry.
„Bangladesz ma oczywiście przed sobą ogromne zadanie. Nie jest już sztandarowym przykładem zrównoważonego rozwoju. Poprzedni rząd wpędził ten kraj w rozpacz i trzeba by było włożyć wiele ciężkiej pracy, aby go odbudować, ale przede wszystkim uważam, że niezwykle ważne jest, aby armia przestrzegała praw człowieka”.
Amnesty International
Taqbir Huda, badacz Amnesty International zajmujący się Azją Południową, powiedział portalowi Democracy Now, że chociaż Hasina zrezygnowała, większości aktów przemocy „można było uniknąć”, gdyby jej rząd lepiej reagował na żądania studentów.
Zauważył, że władzę przejęło wojsko i przestrzegł: „Biorąc pod uwagę historię Bangladeszu z dyktaturami wojskowymi… naprawdę ważne jest podkreślenie, że musi to być środek ograniczony czasowo, dopóki… nie będzie można ponownie ustanowić rządów”.
Indie
Choć rząd premiera Indii Narendry Modiego nie odniósł się jeszcze do rezygnacji Hasiny, ogłosił „wysoki poziom alertu” na granicy z Bangladeszem o długości 4096 km (2545 mil).
Donoszono, że rząd Modiego utrzymuje bliskie powiązania z rządem Ligi Awami pod przywództwem Hasiny.
