Organizacja Współpracy Islamskiej (OIC) obarczyła Izrael winą za atak, w którym w ubiegłym tygodniu zginął w Iranie przywódca polityczny Hamasu Ismail Hanijja. Iran zapowiedział odwet.
W oświadczeniu wydanym po nadzwyczajnym spotkaniu 57-osobowego bloku, które odbyło się w środę w Arabii Saudyjskiej, stwierdzono, że „Izrael, nielegalna siła okupacyjna, ponosi pełną odpowiedzialność za ten odrażający atak”, który określono jako „poważne naruszenie” suwerenności Iranu.
Minister spraw zagranicznych Gambii Mamadou Tangara, którego kraj przewodniczy OIC, powiedział, że „ohydne” zabójstwo Haniyeha i trwająca wojna w Strefie Gazy mogą doprowadzić do konfliktu regionalnego.
„Agresja i naruszenie suwerenności oraz integralności terytorialnej Islamskiej Republiki Iranu poprzez zabójstwo przywódcy politycznego na jej terytorium to czyn, którego nie można rozpatrywać w oderwaniu od innych kwestii” – powiedział Tangara.
„Ten haniebny czyn służy jedynie eskalacji istniejących napięć, co potencjalnie może doprowadzić do szerszego konfliktu, który może objąć cały region”.
Iran i Palestyna wezwały do spotkania OIC w saudyjskim mieście nadmorskim Dżudda. Blok określa siebie jako zbiorowy głos świata muzułmańskiego.
Gospodarz, Arabia Saudyjska, stwierdził również, że zabójstwo Haniyeha stanowiło „rażące naruszenie” suwerenności Iranu.
Wiceminister spraw zagranicznych królestwa Waleed al-Khereiji powiedział, że jego kraj odrzuca „jakiekolwiek naruszenie suwerenności państw lub ingerencję w wewnętrzne sprawy jakiegokolwiek kraju”.
Hamas i Iran obwiniają Izrael o zabójstwo Haniyeha w Teheranie w zeszłym tygodniu, ale rząd Izraela nie potwierdził ani nie zaprzeczył tej odpowiedzialności.
Iran obiecał odwet, grożąc „surową karą” dla Izraela. Ale Stany Zjednoczone i inne kraje zachodnie wzywają do deeskalacji.
W środę rzecznik Departamentu Stanu USA Matthew Miller powiedział, że wielu członków OIC zgadza się z Waszyngtonem, iż eskalacja jedynie zaostrzy kryzysy trwające w regionie.
„Mamy nadzieję, że na tym spotkaniu OIC wydarzy się to samo, co próbowaliśmy osiągnąć przez cały ostatni tydzień, czyli że wszystkie strony mające stosunki z Iranem wywrą na Iranie presję – tak samo, jak my wywieramy presję na rząd Izraela – że nie powinien podejmować żadnych kroków zmierzających do eskalacji konfliktu” – powiedział Miller.
Dodał, że eskalacja konfliktu w regionie może zagrozić perspektywom porozumienia o zawieszeniu broni w Strefie Gazy.
„Wiadomość, którą wysyłamy do wszystkich, brzmi: Słuchajcie, to ewidentnie bardzo delikatny czas dla regionu. Napięcia są wysokie. Jesteśmy na końcowym etapie – miejmy nadzieję – porozumienia o zawieszeniu broni” – powiedział Miller.
„A eskalacja może pogorszyć każdy problem, z jakim zmaga się region”.
Haniyeh, którego zastąpił Jahya Sinwar, przywódca Hamasu w Strefie Gazy, przewodził rozmowom o zawieszeniu broni w imieniu palestyńskiego ugrupowania, ale USA nie potępiły jego zabójstwa.
Pod koniec maja prezydent USA Joe Biden przedstawił, jak stwierdził, wieloetapową izraelską propozycję zakończenia wojny, która przewidywałaby uwolnienie izraelskich jeńców w Strefie Gazy i palestyńskich więźniów w Izraelu, co doprowadziłoby do „trwałego” zawieszenia broni.
Waszyngton, który zawetował trzy środki Rady Bezpieczeństwa ONZ, które miały doprowadzić do zawieszenia broni w Strefie Gazy, początkowo obarczył Hamas całkowitą winą za brak porozumienia.
Ale w środę Miller powiedział, że od maja pojawiły się dodatkowe kwestie i fakty na miejscu, a są „ostateczne kwestie”, co do których Hamas i Izrael wciąż muszą się zgodzić. Podkreślił, że nierozstrzygnięte nieporozumienia są „możliwe do przezwyciężenia”.
W swoim przemówieniu na spotkaniu OIC Gambijczyk Tangara wezwał do „trwałego pokoju, który zajmie się podstawowymi przyczynami [Israeli-Palestinian] konflikt”.
„Niezwykle ważne jest, aby społeczność międzynarodowa zjednoczyła się, aby zapewnić, że pomoc humanitarna dotrze do potrzebujących i pracować nad zrównoważonym rozwiązaniem politycznym, które będzie promować pokój i bezpieczeństwo wszystkich ludzi w regionie” – powiedział Tangara.
